Op vrijdag 21 april 2017 was de uitreiking van de Emil Ludenpenning aan de Vrijwilligers van het Goois Natuurreservaatin de Infoschuur ’t Gooi te Hilversum.
De redenen zijn, samengevat, dat de vrijwilligers zich al vele jaren op bijzondere wijze inzetten voor het in stand houden van het natuurschoon in het Gooi met daarin de karakteristieke elementen van landschappelijke, geologische, cultuurhistorische en archeologische waarden, dat zij een intermediair vormen tussen het GNR en de inwoners van het Gooi en dat zij door het leveren van kennis, specifieke ervaring, ideeën en fysieke inspanningen een belangrijke bijdrage leveren in het functioneren van het GNR.
De Emil-Ludenlezing werd gegeven door Jaap Mulder, roofdierspecialist, met als onderwerp: Dassen en dassenvoorzieningen in het Gooi.
Het Riverside Trio met Mischa van der Wekken – saxofoon, Jurgen Burdorf – gitaar en Thyrza van Dieijen – zang, verzorgde het muzikale intermezzo.
Uit het juryrapport
In 1982 stelde de Stad en Lande Stichting als erfgenaam van de Erfgooiersvereniging de Emil Ludenprijs in voor personen en instellingen die zich verdienstelijk hebben gemaakt op het gebied van de geschiedenis en traditie van de erfgooiers. Om het draagvlak en bereik van de prijs te vergroten sloten in 2008 de besturen van de organisatie voor regionale geschiedenis, de Stichting Tussen Vecht en Eem, en van de Vereniging van Vrienden van het Gooi, zich bij het Emil Ludenfonds aan. Een jaar later volgde de Stichting Gooisch Natuurreservaat. De prijs wordt sindsdien toegekend aan personen of instellingen die zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt op het gebied van de regionale geschiedenis en het behoud van cultureel en landschappelijk erfgoed. De prijs is vernoemd naar reserve-generaal majoor Emil Luden. Na een reeks rellen vervult hij het eerste voorzitterschap van de in 1912, door het rijk in het leven geroepen Vereniging Stad en Lande van Gooiland, de organisatie van erfgooiers. De uitreiking van de prijs vindt altijd plaats op een geschikte datum, in de buurt van 28 april, omdat de laatste vergadering van de Erfgooiersvereniging werd gehouden op 28 april 1979. Daarmee kwam een einde aan de duizendjarige organisatie van de erfgooiers. De Stad en Lande Stichting is thans eigenaar van het archief van de erfgooiers en houdt de geest van Stad en Lande van Gooiland levend, wat de toekenning van de Emil Ludenpenning betreft, nu gesteund door de drie andere organisaties.
Download het juryrapport als pdf
De jury selecteerde voor de Emil Ludenpenning 2017 dit maal een specifieke groep in het Gooi en heeft deze voorgedragen bij de besturen. De besturen namen vervolgens deze voordracht unaniem over. Op voorstel van de jury besloten de besturen om, op grond van de in dit juryrapport omschreven verdiensten, de Emil Ludenpenning in 2017 toe te kennen aan de vrijwilligers van het Goois Natuurreservaat.
Vanaf de oprichting van het Goois Natuurreservaat is een beroep gedaan op betrokken inwoners van het Gooi om op vrijwillige basis werkzaamheden in de Gooise natuur uit te voeren. Aanvankelijk waren dit ad-hoc projecten of bepaalde specifieke activiteiten die door vrijwilligers werden begeleid. Erg omvangrijk was het vrijwilligerswerk in de eerste decennia nog niet.
In de laatste decennia groeide het aantal vrijwilligers uit tot een substantieel aantal met als gevolg een aanzienlijke, niet te verwaarlozen bijdrage aan het duurzaam in stand houden van de Gooise natuur.
In 2010 bestond de groep al uit 250 vrijwilligers die intensief en vaak jarenlang betrokken waren bij het beheer van het 2800 hectare tellende Goois Natuurreservaat. Deze groep is nu uitgegroeid tot meer dan 350 vrijwilligers.
Het grootste aantal vrijwilligers is actief met kleinschalige beheerswerkzaamheden in natuurgebieden. Er bestaan nu twaalf groepen, waarvan er één een zwervend bestaan leidt en elf een bepaald gebied uit het bezit van het GNR onderhouden.
Daarnaast zijn er de vele vuilopruimers die individueel of in groepsverband zorgen voor schone natuurgebieden.
Tevens zijn zes vrijwilligersgroepen actief met excursies, natuureducatie en voorlichting. De Schaapskooi op de Blaricummerheide vormt één van de locaties waar jaarlijks vele educatieve activiteiten plaatsvinden, georganiseerd door en met behulp van vrijwilligers. Ook het onderhoud en ontwikkelen van ‘speelbossen’ in het Goois Natuurreservaat zou zonder vrijwilligers niet mogelijk zijn.
Tien groepen houden zich bezig met natuurmonitoring, het in kaart brengen van de flora en fauna. Dit om de kennis over de Gooise natuur te vergroten en te gebruiken voor een zo’n effectief mogelijk beheer van die natuur. Passend bij het gezegde ‘meten is weten’. Tot slot kunnen de vier huismeesters worden genoemd die ervoor zorgen dat het Groepsverblijf ’t Laer en de Infoschuur ’t Gooi goed worden beheerd.
Een aantal vrijwilligers vertegenwoordigt verschillende natuurverenigingen waarmee het GNR nauw samenwerkt, vooral bij de monitoring en natuureducatie. Jaarlijks werken de vrijwilligers ruim dertienduizend uur. Dit komt overeen met acht full-time functionarissen.
Al deze inzet van vrijwilligers vereist van de vaste medewerkers van het GNR inzet voor de specifieke begeleiding, werving, scholing en training. Op de jaarlijkse vrijwilligersmiddag in december komt het merendeel van de vrijwilligers bij elkaar en krijgen zij van het GNR een blijk van waardering in de vorm van een ‘kerstpakket’.
Samengevat zijn de vrijwilligers voor het Goois Natuurreservaat om twee redenen een essentieel onderdeel van de organisatie.
Op de eerste plaats natuurlijk het extra werk dat wordt verzet. Door de inzet van de vrijwilligers wordt er meer gedaan aan natuurbeheer, activiteiten, natuureducatie, voorlichting en monitoring van de flora en fauna. Door de inzet van de vrijwilligers wordt bevorderd dat het natuurschoon in het Gooi in stand wordt gehouden met daarin de karakteristieke elementen van landschappelijke, geologische, cultuur-historische en archeologische waarden en dat zij het publiek laten genieten van de Gooise natuur.
Op de tweede plaats zijn zij de ambassadeurs van het GNR. De intensief betrokken vrijwilligers vormen een belangrijke intermediair tussen GNR en de Gooise bevolking. Zij zijn een visitekaartje van het Goois Natuurreservaat.
De besturen van de vier organisaties hebben op grond van de bovenstaande verdiensten besloten dat de vrijwilligers van het Goois Natuurreservaat voor hun inzet in het leveren van kennis, specifieke ervaring, ideeën en fysieke inspanningen een belangrijke bijdrage leveren in het functioneren van het GNR en het instant houden van de Gooise natuur en besluiten als dank en blijk van waardering hen hiervoor de Emil Ludenpenning 2017 toe te kennen.
De jury: Karen Heerschop, Ed van Mensch en Erik van Wijland.
Hilversum, 21 april 2017,
Dr. F.J.L. van Dulm,
voorzitter Stichting
Stad en Lande van Gooiland
Drs. J.L. Vollers,
voorzitter Stichting
Tussen Vecht en Eem
Ing. J. Metz,
voorzitter Vereniging van
Vrienden van het Gooi
Mr. C.J.G. Dosker,
voorzitter Stichting
Gooisch Natuurreservaat